آنچه باید درباره ثبت نام سهام عدالت و آزادسازی آن بدانید

 ارزش اولیه سهام عدالت چقدر بود؟

قبل از هر چیز بد نیست بدانید 15سال پیش دولت وقت با هدف گسترش عدالت اجتماعی تصمیم گرفت بخشی از دارایی‌های خود در شرکت‌های زیرمجموعه را به‌صورت بلاعوض به برخی اقشار جامعه اعطا کند. در این اقدام افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی، روستاییان و عشایر، کارگران فصلی و ساختمانی، کارکنان و بازنشستگان لشگری و کشوری و... اولین گروه‌هایی بودند که مشمول دریافت سهام عدالت شدند.

در زمان ثبت نام سهام عدالت، ارزش اولیه آن حدود 500 هزار تومان بود که پس از مدتی با اعلام مراجع مربوطه برای برخی اقشار خاص در دهک‌های پایین به سقف یک میلیون تومانی افزایش یافت. همچنین در آن زمان مابقی سهامداران نیز این امکان را داشتند تا با پرداخت مابه‌التفاوت ارزش پایه(مبلغی حدود 500 هزار تومان) صاحب سقف مبلغ سهام عدالت شوند.

در مراحل اولیه یک برگه رسید تحت عنوان «برگه عضویت و سهامداری» به آدرس مشمولان ارسال شد که با اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی سهام عدالت در حال حاضر این برگه فاقد اعتبار بوده و تمامی اطلاعات مشمولان در سایت ثبت نام سهام عدالت در دسترس سهامداران قرار گرفته است.

در ابتدا بسیاری از افراد سهام عدالت را سهام یک شرکت در نظر می‌گرفتند که به مشمولان تعلق گرفته است؛ ولی در واقع سهام عدالت سبد سهامی شامل 36 شرکت بورسی و غیر بورسی است. این سهامداران همانند یک سهامدار عادی در بورس کشور از تمامی حقوق و منافع سهامداری برخوردار خواهند بود. از جمله این حقوق و منافع نظارت همگانی میلیون‌ها نفر از هموطنان بر بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس، امکان شرکت در مجامع عمومی، دریافت سود، مشارکت در افزایش سرمایه، دریافت حق تقدم و انجام خریدوفروش سهام در بازار سرمایه است.

تکلیف افرادی که از ثبت‌ نام سهام عدالت جامانده‌اند، چه می‌شود؟

در زمان ثبت نام سهام عدالت، حدود 50 میلیون نفر مشمول دریافت این سهام شدند. با این تفاسیر تعداد قابل‌توجهی از جمعیت کشور از ثبت نام سهام عدالت و دریافت آنجا مانده‌اند.

یکی از مواردی که ابهام این فرآیند را بیشتر می‌کرد، نبود مرجع مشخصی به‌عنوان سامانه سهام عدالت بود تا سهامداران از وضعیت دارایی و سود سهامشان مطلع شوند؛ یا متقاضیان و اقشار جدید امکان تعیین وضعیت و ثبت نام سهام عدالت داشته باشند. این مسئله در شرایطی است که با وجود اجرای مرحله آزادسازی و امکان فروش سهام عدالت، کماکان تکلیف افراد جامانده در مرحله اول به‌طور کامل مشخص نیست. همچنین تا امروز به‌جز چند مصاحبه و اشاره کوتاه مسئولین، اطلاعاتی دقیقی از برنامه دولت و مجلس برای افراد جامانده از ثبت نام سهام عدالت در دوره اول در دسترس نیست.

فرق آزادسازی مستقیم و غیرمستقیم چیست؟

یکی از مواردی که برای بسیاری از مشمولان سهام عدالت حائز اهمیت است، بحث آزادسازی مستقیم و غیرمستقیم سهام عدالت است. بد نیست بدانید آزادسازی غیرمستقیم به‌صورت پیش‌فرض برای تمامی سهامداران انتخاب شده است. در این حالت کنترل و مدیریت سهام عدالت به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سپرده می‌شود و سهامداران اجازه فروش سهام عدالت خود را نخواهند داشت.

سهام این شرکت‌ها به‌تدریج پس از پذیرش در بورس‌ها، قابلیت معامله‌(خریدوفروش) در بورس و فرابورس را خواهد داشت. سود دریافتی سهامداران در این حالت به وضعیت فعالیت این شرکت‌های سرمایه‌گذاری وابسته خواهد بود.

اما سهامدارانی که تمایل داشته باشند خودشان مدیریت سهام را به دست بگیرند، باید با مراجعه به سامانه سهام عدالت، آزادسازی مستقیم را انتخاب کنند. مطابق آخرین تغییرات اعلامی، سهامداران تا نیمه خرداد ماه فرصت داشتند تا با انتخاب آزادسازی مستقیم کنترل سهام عدالت خود را در اختیار بگیرند.

برای استعلام و فروش سهام عدالت کجا مراجعه کنیم؟

از تاریخ دهم خرداد ماه سهامدارانی که آزادسازی مستقیم را انتخاب کرده‌اند، می‌توانند برای استعلام نام شرکت و تعداد سهام اختصاص یافته، به سامانه فروش سهام عدالت (سعدی) به آدرس edalat.farabixo.com مراجعه کنند.

در این سامانه با وارد کردن کد ملی و شماره تلفن همراه ثبت شده در سامانه سهام عدالت، کد تایید به شماره تلفن همراه سهامدار ارسال می‌شود که پس از وارد کردن این کد، امکان دسترسی به پنل فراهم خواهد بود.

پرتفوی سهام عدالت از 36 شرکت بورسی و تعدادی شرکت غیربورسی که در آینده در بورس‌ها پذیرفته شده و امکان فروش مستقیم سهام آن‌ها فراهم می‌شود، تشکیل شده است.

سهامدارانی که قصد فروش سهام عدالت خود را داشته باشند، می‌توانند نسبت به ثبت درخواست فروش سهام در بورس اقدام کنند. لازم به ذکر است در مرحله اول و دوم امکان فروش تنها 60 درصد از دارایی سهام وجود دارد؛ به زودی شرایط فروش باقی مانده سهام عدالت نیز اعلام می‌شود.